Giá»i thiá»u
Tiá»n mĂŁn kinh lĂ giai ÄoáșĄn chuyá»n tiáșżp trưá»c khi phỄ nữ bưá»c vĂ o thá»i kỳ mĂŁn kinh, thưá»ng xáșŁy ra á» Äá» tuá»i từ 40 Äáșżn 50. Trong giai ÄoáșĄn nĂ y, cÆĄ thá» phỄ nữ tráșŁi qua nhiá»u thay Äá»i vá» hormone, Äáș·c biá»t lĂ sá»± giáșŁm sĂșt cá»§a estrogen vĂ progesterone. Những thay Äá»i nĂ y cĂł thá» gĂąy ra nhiá»u triá»u chứng như nĂłng bừng, Äá» má» hĂŽi ÄĂȘm, thay Äá»i tĂąm tráșĄng, vĂ tÄng nguy cÆĄ loĂŁng xÆ°ÆĄng. Cháșż Äá» dinh dÆ°á»Ąng hợp lĂœ cĂł thá» giĂșp giáșŁm bá»t cĂĄc triá»u chứng nĂ y vĂ duy trĂŹ sức khá»e tá»ng thá».
CĂĄc yáșżu tá» dinh dÆ°á»Ąng quan trá»ng
Canxi vĂ vitamin D
Canxi vĂ vitamin D lĂ hai yáșżu tá» quan trá»ng giĂșp duy trĂŹ sức khá»e xÆ°ÆĄng. Sá»± giáșŁm sĂșt estrogen trong giai ÄoáșĄn tiá»n mĂŁn kinh cĂł thá» lĂ m giáșŁm máșt Äá» xÆ°ÆĄng, tÄng nguy cÆĄ loĂŁng xÆ°ÆĄng vĂ gĂŁy xÆ°ÆĄng.
- Canxi: PhỄ nữ tiá»n mĂŁn kinh nĂȘn tiĂȘu thỄ khoáșŁng 1,000 mg canxi má»i ngĂ y. CĂĄc nguá»n thá»±c pháș©m giĂ u canxi bao gá»m sữa vĂ cĂĄc sáșŁn pháș©m từ sữa, cĂĄ há»i, cĂĄ mĂČi, vĂ cĂĄc loáșĄi rau lĂĄ xanh như cáșŁi bĂł xĂŽi vĂ cáșŁi xoÄn.
- Vitamin D: Vitamin D giĂșp cÆĄ thá» háș„p thỄ canxi hiá»u quáșŁ hÆĄn. PhỄ nữ tiá»n mĂŁn kinh nĂȘn tiĂȘu thỄ khoáșŁng 600-800 IU vitamin D má»i ngĂ y. Nguá»n vitamin D bao gá»m ĂĄnh náșŻng máș·t trá»i, cĂĄ bĂ©o, dáș§u gan cĂĄ, vĂ cĂĄc sáșŁn pháș©m bá» sung.
Protein
Protein lĂ thĂ nh pháș§n quan trá»ng giĂșp duy trĂŹ khá»i lÆ°á»Łng cÆĄ báșŻp, Äáș·c biá»t quan trá»ng khi cÆĄ thá» báșŻt Äáș§u máș„t cÆĄ báșŻp do tuá»i tĂĄc.
- Nguá»n protein: Thá»t náșĄc, cĂĄ, trứng, Äáșu, háșĄt, vĂ cĂĄc sáșŁn pháș©m từ sữa lĂ những nguá»n protein tá»t. PhỄ nữ tiá»n mĂŁn kinh nĂȘn tiĂȘu thỄ khoáșŁng 46-56 gram protein má»i ngĂ y.
Cháș„t xÆĄ
Cháș„t xÆĄ giĂșp duy trĂŹ há» tiĂȘu hĂła khá»e máșĄnh vĂ cĂł thá» giĂșp kiá»m soĂĄt cĂąn náș·ng, má»t váș„n Äá» thưá»ng gáș·p á» phỄ nữ tiá»n mĂŁn kinh.
- Nguá»n cháș„t xÆĄ: CĂĄc loáșĄi ngĆ© cá»c nguyĂȘn háșĄt, rau quáșŁ, Äáșu, vĂ háșĄt lĂ những nguá»n cháș„t xÆĄ tá»t. PhỄ nữ tiá»n mĂŁn kinh nĂȘn tiĂȘu thỄ khoáșŁng 25-30 gram cháș„t xÆĄ má»i ngĂ y.
Cháș„t bĂ©o lĂ nh máșĄnh
Cháș„t bĂ©o lĂ nh máșĄnh, Äáș·c biá»t lĂ omega-3, cĂł thá» giĂșp giáșŁm viĂȘm vĂ há» trợ sức khá»e tim máșĄch.
- Nguá»n cháș„t bĂ©o lĂ nh máșĄnh: CĂĄ bĂ©o như cĂĄ há»i, cĂĄ thu, háșĄt chia, háșĄt lanh, vĂ quáșŁ Ăłc chĂł lĂ những nguá»n tá»t cá»§a omega-3. PhỄ nữ tiá»n mĂŁn kinh nĂȘn tiĂȘu thỄ khoáșŁng 20-35% tá»ng lÆ°á»Łng calo từ cháș„t bĂ©o, trong ÄĂł cháș„t bĂ©o bĂŁo hĂČa nĂȘn chiáșżm khĂŽng quĂĄ 10%.
CĂĄc lá»i khuyĂȘn dinh dÆ°á»Ąng khĂĄc
- Uá»ng Äá»§ nưá»c: Nưá»c giĂșp duy trĂŹ sá»± cĂąn báș±ng cháș„t lá»ng trong cÆĄ thá» vĂ há» trợ cĂĄc chức nÄng cÆĄ báșŁn. PhỄ nữ tiá»n mĂŁn kinh nĂȘn uá»ng Ăt nháș„t 8 ly nưá»c má»i ngĂ y.
- HáșĄn cháșż ÄÆ°á»ng vĂ muá»i: TiĂȘu thỄ quĂĄ nhiá»u ÄÆ°á»ng vĂ muá»i cĂł thá» dáș«n Äáșżn cĂĄc váș„n Äá» sức khá»e như tÄng cĂąn vĂ cao huyáșżt ĂĄp. HáșĄn cháșż Äá» Än nhanh, Äá» ngá»t, vĂ thá»±c pháș©m cháșż biáșżn sáș”n.
- Än nhiá»u rau quáșŁ: Rau quáșŁ cung cáș„p nhiá»u vitamin, khoĂĄng cháș„t, vĂ cháș„t chá»ng oxy hĂła, giĂșp báșŁo vá» cÆĄ thá» khá»i cĂĄc bá»nh mĂŁn tĂnh.
Káșżt luáșn
Cháșż Äá» dinh dÆ°á»Ąng hợp lĂœ cĂł thá» giĂșp phỄ nữ tiá»n mĂŁn kinh duy trĂŹ sức khá»e vĂ giáșŁm bá»t cĂĄc triá»u chứng khĂł chá»u. Báș±ng cĂĄch táșp trung vĂ o cĂĄc yáșżu tá» dinh dÆ°á»Ąng quan trá»ng như canxi, vitamin D, protein, cháș„t xÆĄ, vĂ cháș„t bĂ©o lĂ nh máșĄnh, phỄ nữ cĂł thá» cáșŁi thiá»n cháș„t lÆ°á»Łng cuá»c sá»ng vĂ chuáș©n bá» tá»t hÆĄn cho giai ÄoáșĄn mĂŁn kinh.
TĂ i liá»u tham kháșŁo
- National Institutes of Health (NIH) – Calcium and Vitamin D
- Harvard T.H. Chan School of Public Health – Protein
- Mayo Clinic – Dietary fiber: Essential for a healthy diet
- American Heart Association – Omega-3 Fatty Acids






