Giảm cân bằng cách tắm nước lạnh – Sự thật ra sao?

Giới thiệu

• Giảm cân là một trong những mục tiêu phổ biến nhất trong xã hội hiện đại, với nhiều phương pháp và chiến lược được phát triển để giúp mọi người đạt được mục tiêu này. Một trong những phương pháp đang thu hút sự chú ý gần đây là tắm nước lạnh, hay còn gọi là liệu pháp lạnh. Nhiều người tin rằng việc tiếp xúc với nước lạnh có thể giúp tăng cường quá trình trao đổi chất, đốt cháy calo và giảm cân.
• Tuy nhiên, liệu điều này có thực sự đúng? Bài viết này sẽ khám phá các khía cạnh khoa học liên quan đến việc giảm cân thông qua tắm nước lạnh, từ cơ chế sinh lý đến các nghiên cứu hiện có.

Cơ chế sinh lý của việc tắm nước lạnh

• Khi cơ thể tiếp xúc với nước lạnh, một loạt các phản ứng sinh lý xảy ra. Đầu tiên, cơ thể sẽ trải qua một phản ứng gọi là “đáp ứng sốc lạnh” hay “cold shock response”, trong đó nhịp tim và huyết áp tăng lên, đồng thời cơ thể sẽ cố gắng giữ ấm bằng cách tăng cường lưu thông máu đến các cơ quan quan trọng. Điều này có thể dẫn đến việc tiêu tốn nhiều năng lượng hơn, từ đó có thể giúp đốt cháy calo.

Tăng cường hoạt động của mỡ nâu

• Một trong những lý do chính mà tắm nước lạnh được cho là có thể giúp giảm cân là do sự kích thích hoạt động của mỡ nâu (BAT – Brown Adipose Tissue). Mỡ nâu là loại mỡ có khả năng đốt cháy calo để tạo ra nhiệt, và nó thường được kích thích bởi các yếu tố môi trường như nhiệt độ lạnh.
• Nghiên cứu cho thấy rằng việc tiếp xúc với nhiệt độ lạnh có thể làm tăng hoạt động của mỡ nâu, từ đó giúp tăng cường quá trình trao đổi chất và đốt cháy calo.

Tác động đến hormone

• Tắm nước lạnh cũng có thể ảnh hưởng đến các hormone trong cơ thể. Một số nghiên cứu cho thấy rằng việc tiếp xúc với nước lạnh có thể làm tăng mức độ adiponectin, một hormone có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh quá trình trao đổi chất và giảm insulin kháng. Adiponectin giúp cải thiện độ nhạy insulin và có thể hỗ trợ trong việc giảm cân.

Nghiên cứu về tắm nước lạnh và giảm cân

• Mặc dù có nhiều lý thuyết về lợi ích của tắm nước lạnh trong việc giảm cân, nhưng các nghiên cứu thực nghiệm vẫn còn hạn chế. Một số nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với nhiệt độ lạnh có thể dẫn đến giảm cân và cải thiện tình trạng chuyển hóa. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên người vẫn chưa đưa ra kết luận rõ ràng.

Nghiên cứu trên động vật

• Trong một nghiên cứu, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng việc cho chuột tiếp xúc với nhiệt độ lạnh trong một khoảng thời gian nhất định đã dẫn đến việc tăng cường hoạt động của mỡ nâu và giảm cân. Tuy nhiên, những kết quả này cần được xác nhận trên con người, vì cơ chế sinh lý có thể khác nhau giữa các loài.

Nghiên cứu trên người

• Một số nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng tắm nước lạnh có thể có tác động tích cực đến quá trình trao đổi chất và giảm cân. Một nghiên cứu cho thấy rằng những người tham gia tắm nước lạnh thường xuyên có thể giảm mỡ cơ thể và cải thiện độ nhạy insulin. Tuy nhiên, các nghiên cứu này thường có quy mô nhỏ và cần được thực hiện thêm để xác nhận kết quả.

Lợi ích khác của tắm nước lạnh

Ngoài việc có thể hỗ trợ giảm cân, tắm nước lạnh còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác. Một số lợi ích này bao gồm:

• Cải thiện tâm trạng: Nhiều người cho biết rằng tắm nước lạnh giúp họ cảm thấy tỉnh táo và nâng cao tâm trạng. Điều này có thể liên quan đến việc tăng cường sản xuất hormone endorphin, hormone “hạnh phúc” trong cơ thể.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Một số nghiên cứu cho thấy rằng việc tiếp xúc với nước lạnh có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại bệnh tật tốt hơn.
• Cải thiện tuần hoàn máu: Tắm nước lạnh có thể giúp cải thiện lưu thông máu, từ đó cung cấp nhiều oxy và dinh dưỡng hơn cho các tế bào trong cơ thể.

Rủi ro và lưu ý khi tắm nước lạnh

Mặc dù tắm nước lạnh có thể mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng cần lưu ý rằng không phải ai cũng phù hợp với phương pháp này. Một số rủi ro có thể xảy ra bao gồm:

• Đáp ứng sốc lạnh: Như đã đề cập, việc tiếp xúc đột ngột với nước lạnh có thể gây ra phản ứng sốc lạnh, dẫn đến tăng nhịp tim và huyết áp, có thể gây nguy hiểm cho những người có vấn đề về tim mạch.
• Nguy cơ hạ thân nhiệt: Nếu không được thực hiện đúng cách, tắm nước lạnh có thể dẫn đến hạ thân nhiệt, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết lạnh.
• Không phù hợp với mọi người: Những người có bệnh lý nền, đặc biệt là các vấn đề về tim mạch, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện liệu pháp này.

Kết luận

Tắm nước lạnh có thể mang lại một số lợi ích cho sức khỏe, bao gồm khả năng hỗ trợ giảm cân thông qua việc kích thích hoạt động của mỡ nâu và cải thiện độ nhạy insulin. Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện tại vẫn còn hạn chế và cần thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận những lợi ích này trên con người. Nếu bạn đang cân nhắc việc áp dụng phương pháp này, hãy đảm bảo rằng bạn thực hiện một cách an toàn và có sự giám sát y tế nếu cần thiết.

Tài liệu tham khảo

1. Effect of Intermittent Cold Exposure on Brown Fat Activation, Obesity, and Energy Homeostasis in Mice – PMC.
2. The effects of cold water immersion and active recovery on inflammation and cell stress responses in human skeletal muscle after resistance exercise – PMC.
3. Can a Cold Plunge Really Help You Burn Body Fat? – Healthline.
4. You’re not a polar bear: The plunge into cold water comes with risks | American Heart Association.