Giá»i thiá»u
Vitamin D, má»t loáșĄi vitamin tan trong cháș„t bĂ©o, ÄĂłng vai trĂČ quan trá»ng trong viá»c duy trĂŹ sức khá»e xÆ°ÆĄng vĂ nhiá»u chức nÄng sinh lĂœ khĂĄc. Máș·c dĂč cÆĄ thá» cĂł thá» tá»± tá»ng hợp vitamin D khi tiáșżp xĂșc vá»i ĂĄnh sĂĄng máș·t trá»i, nhưng nhiá»u ngưá»i váș«n cáș§n bá» sung từ thá»±c pháș©m vĂ thá»±c pháș©m chức nÄng Äá» ÄáșŁm báșŁo Äá»§ lÆ°á»Łng vitamin D cáș§n thiáșżt.
Äá»nh nghÄ©a
Vitamin D, cĂČn ÄÆ°á»Łc gá»i lĂ calciferol, lĂ má»t nhĂłm cĂĄc secosteroid tan trong cháș„t bĂ©o cáș§n thiáșżt cho sá»± háș„p thỄ canxi, magiĂȘ, vĂ phosphate trong ruá»t. Vitamin D tá»n táșĄi dưá»i hai dáșĄng chĂnh: vitamin D2 (ergocalciferol) vĂ vitamin D3 (cholecalciferol).
CĂĄc loáșĄi vitamin D
- Vitamin D2 (Ergocalciferol): ÄÆ°á»Łc tĂŹm tháș„y trong má»t sá» loáșĄi náș„m vĂ ÄÆ°á»Łc sáșŁn xuáș„t thĂŽng qua viá»c chiáșżu xáșĄ ergosterol, má»t hợp cháș„t cĂł trong náș„m.
- Vitamin D3 (Cholecalciferol): ÄÆ°á»Łc tá»ng hợp trong da khi tiáșżp xĂșc vá»i tia UVB từ ĂĄnh sĂĄng máș·t trá»i vĂ cĆ©ng cĂł trong má»t sá» thá»±c pháș©m Äá»ng váșt như cĂĄ bĂ©o vĂ dáș§u gan cĂĄ.
Nguá»n thá»±c pháș©m chứa nhiá»u vitamin D
Nguá»n Äá»ng váșt
- CĂĄ bĂ©o: CĂĄ há»i, cĂĄ thu, cĂĄ ngừ, vĂ cĂĄ trĂch lĂ những nguá»n giĂ u vitamin D3.
- Dáș§u gan cĂĄ: Äáș·c biá»t lĂ dáș§u gan cĂĄ tuyáșżt.
- LĂČng Äá» trứng: Chứa má»t lÆ°á»Łng nhá» vitamin D3.
- Gan bĂČ vĂ phĂŽ mai: CĆ©ng cung cáș„p má»t lÆ°á»Łng nhá» vitamin D3 vĂ 25(OH)D3.
Nguá»n thá»±c váșt
- Náș„m: Má»t sá» loáșĄi náș„m, Äáș·c biá»t lĂ những loáșĄi ÄÆ°á»Łc chiáșżu xáșĄ UV, chứa vitamin D2.
- Thá»±c pháș©m bá» sung: Bá»t náș„m chiáșżu xáșĄ UV ÄÆ°á»Łc FDA cháș„p thuáșn lĂ m cháș„t bá» sung vitamin D2 trong thá»±c pháș©m.
Nguá»n thá»±c pháș©m bá» sung
- Sữa vĂ cĂĄc sáșŁn pháș©m từ sữa: Háș§u háșżt sữa á» Má»č ÄÆ°á»Łc bá» sung vitamin D3.
- NgĆ© cá»c Än sĂĄng: Nhiá»u loáșĄi ngĆ© cá»c Än sĂĄng ÄÆ°á»Łc bá» sung vitamin D.
- Nưá»c cam vĂ sữa thá»±c váșt: Má»t sá» nhĂŁn hiá»u nưá»c cam vĂ sữa thá»±c váșt như sữa Äáșu nĂ nh, sữa háșĄnh nhĂąn cĆ©ng ÄÆ°á»Łc bá» sung vitamin D.
Vai trĂČ cá»§a vitamin D trong cÆĄ thá»
Vitamin D cĂł nhiá»u vai trĂČ quan trá»ng trong cÆĄ thá»:
- Háș„p thỄ canxi vĂ phosphate: GiĂșp duy trĂŹ ná»ng Äá» canxi vĂ phosphate trong mĂĄu, cáș§n thiáșżt cho sá»± khoĂĄng hĂła xÆ°ÆĄng vĂ ngÄn ngừa co giáșt do háșĄ canxi mĂĄu.
- PhĂĄt triá»n vĂ tĂĄi táșĄo xÆ°ÆĄng: Cáș§n thiáșżt cho sá»± phĂĄt triá»n vĂ tĂĄi táșĄo xÆ°ÆĄng bá»i cĂĄc táșż bĂ o táșĄo xÆ°ÆĄng (osteoblast) vĂ táșż bĂ o há»§y xÆ°ÆĄng (osteoclast).
- Chức nÄng miá» n dá»ch vĂ chá»ng viĂȘm: GiáșŁm viĂȘm vĂ Äiá»u chá»nh cĂĄc quĂĄ trĂŹnh như tÄng trưá»ng táșż bĂ o, chức nÄng tháș§n kinh cÆĄ vĂ miá» n dá»ch, vĂ chuyá»n hĂła glucose.
- Chức nÄng cÆĄ báșŻp: Thiáșżu vitamin D cĂł thá» dáș«n Äáșżn yáșżu cÆĄ vĂ Äau cÆĄ (myopathy).
TÆ°ÆĄng tĂĄc giữa vitamin D vá»i những cháș„t dinh dÆ°á»Ąng khĂĄc
Vitamin D cĂł thá» tÆ°ÆĄng tĂĄc vá»i má»t sá» cháș„t dinh dÆ°á»Ąng vĂ thuá»c:
- Canxi: Vitamin D giĂșp tÄng cưá»ng háș„p thỄ canxi, vĂ sá»± káșżt hợp cá»§a cáșŁ hai cĂł thá» giĂșp ngÄn ngừa loĂŁng xÆ°ÆĄng.
- Phosphate: Vitamin D cĆ©ng giĂșp háș„p thỄ phosphate, cáș§n thiáșżt cho sá»± khoĂĄng hĂła xÆ°ÆĄng.
- Thuá»c: Má»t sá» thuá»c như corticosteroid, statin, vĂ orlistat cĂł thá» áșŁnh hưá»ng Äáșżn mức Äá» vitamin D trong cÆĄ thá» hoáș·c cĂĄch cÆĄ thá» sá» dỄng vitamin D.
Káșżt luáșn
Vitamin D lĂ má»t dÆ°á»Ąng cháș„t thiáșżt yáșżu vá»i nhiá»u vai trĂČ quan trá»ng trong cÆĄ thá», từ viá»c duy trĂŹ sức khá»e xÆ°ÆĄng Äáșżn há» trợ chức nÄng miá» n dá»ch vĂ cÆĄ báșŻp. Máș·c dĂč cÆĄ thá» cĂł thá» tá»± tá»ng hợp vitamin D khi tiáșżp xĂșc vá»i ĂĄnh sĂĄng máș·t trá»i, nhưng viá»c bá» sung từ thá»±c pháș©m vĂ thá»±c pháș©m chức nÄng lĂ cáș§n thiáșżt Äá» ÄáșŁm báșŁo Äá»§ lÆ°á»Łng vitamin D, Äáș·c biá»t lĂ trong những Äiá»u kiá»n háșĄn cháșż tiáșżp xĂșc vá»i ĂĄnh sĂĄng máș·t trá»i.
TĂ i liá»u tham kháșŁo
- Vitamin D – Health Professional Fact Sheet
- Vitamin D – Mayo Clinic
- Vitamin D: Fact sheet for health professionals
Hy vá»ng bĂ i viáșżt nĂ y cung cáș„p cho báșĄn má»t cĂĄi nhĂŹn toĂ n diá»n vĂ chi tiáșżt vá» vitamin D, từ Äá»nh nghÄ©a, nguá»n thá»±c pháș©m, vai trĂČ trong cÆĄ thá», Äáșżn cĂĄc tÆ°ÆĄng tĂĄc dinh dÆ°á»Ąng.






