Vitamin C, hay cĂČn gá»i lĂ axit ascorbic, lĂ má»t trong những vitamin thiáșżt yáșżu cho cÆĄ thá» con ngưá»i, ÄĂłng vai trĂČ quan trá»ng trong viá»c duy trĂŹ sức khá»e cá»§a há» miá» n dá»ch, da, xÆ°ÆĄng vĂ máșĄch mĂĄu. HĂ nh trĂŹnh khĂĄm phĂĄ ra vitamin C lĂ má»t cĂąu chuyá»n Äáș§y thĂș vá» vĂ cáșŁm hứng, từ những thĂ nghiá»m Äáș§u tiĂȘn Äáșżn sá»± hiá»u biáșżt hiá»n ÄáșĄi vá» vai trĂČ cá»§a nĂł trong sức khá»e con ngưá»i.
Những bưá»c Äáș§u tiĂȘn: ThĂ nghiá»m cá»§a James Lind
HĂ nh trĂŹnh khĂĄm phĂĄ vitamin C báșŻt Äáș§u từ tháșż ká»· 18, khi bĂĄc sÄ© ngưá»i Scotland James Lind tiáșżn hĂ nh cĂĄc thĂ nghiá»m Äá» tĂŹm ra cĂĄch chữa trá» bá»nh scurvy, má»t cÄn bá»nh phá» biáșżn trong sá» cĂĄc thá»§y thá»§ do thiáșżu hỄt vitamin C. NÄm 1747, Lind ÄĂŁ thá»±c hiá»n má»t thĂ nghiá»m trĂȘn cĂĄc thá»§y thá»§ bá» scurvy vĂ phĂĄt hiá»n ra ráș±ng viá»c tiĂȘu thỄ cam vĂ chanh cĂł thá» chữa trá» cÄn bá»nh nĂ y. Tuy nhiĂȘn, pháșŁi máș„t nhiá»u nÄm sau ÄĂł, phĂĄt hiá»n cá»§a Lind má»i ÄÆ°á»Łc cĂŽng nháșn vĂ ĂĄp dỄng rá»ng rĂŁi trong háșŁi quĂąn Anh.
Những phĂĄt hiá»n tiáșżp theo: Albert Szent-Györgyi vĂ khĂĄm phĂĄ cáș„u trĂșc hĂła há»c cá»§a vitamin C
PháșŁi Äáșżn những nÄm 1930, nhĂ hĂła sinh ngưá»i Hungary Albert Szent-Györgyi má»i cĂŽ láșp ÄÆ°á»Łc hợp cháș„t mĂ ĂŽng gá»i lĂ “hexuronic acid” từ tuyáșżn thÆ°á»Łng tháșn cá»§a bĂČ. Sau ÄĂł, ĂŽng phĂĄt hiá»n ra ráș±ng hợp cháș„t nĂ y chĂnh lĂ vitamin C vĂ cĂł kháșŁ nÄng ngÄn ngừa bá»nh scurvy. Szent-Györgyi ÄĂŁ Äá»i tĂȘn hợp cháș„t nĂ y thĂ nh “ascorbic acid” Äá» pháșŁn ĂĄnh tĂnh cháș„t chá»ng scurvy cá»§a nĂł.
Sá»± hoĂ n thiá»n: MĂŽ táșŁ hĂła há»c vĂ sá»± tá»ng hợp vitamin C
Vitamin C lĂ má»t vitamin tan trong nưá»c vĂ lĂ má»t pháș§n cá»§a nhĂłm vitamin B. Cáș„u trĂșc hĂła há»c cá»§a nĂł bao gá»m má»t vĂČng lactone vá»i má»t nhĂłm hydroxyl, cho phĂ©p nĂł hoáșĄt Äá»ng như má»t cháș„t chá»ng oxy hĂła máșĄnh máșœ. Vitamin C cĂł thá» ÄÆ°á»Łc tĂŹm tháș„y trong nhiá»u loáșĄi thá»±c pháș©m như cam, chanh, dĂąu tĂąy, á»t chuĂŽng, bĂŽng cáșŁi xanh vĂ khoai tĂąy.
Hiá»u biáșżt hiá»n ÄáșĄi vá» vai trĂČ cá»§a vitamin C
NgĂ y nay, vitamin C ÄÆ°á»Łc biáșżt Äáșżn vá»i vai trĂČ quan trá»ng trong viá»c há» trợ há» miá» n dá»ch, tá»ng hợp collagen, vĂ báșŁo vá» táșż bĂ o khá»i tá»n thÆ°ÆĄng do cĂĄc gá»c tá»± do. Thiáșżu hỄt vitamin C cĂł thá» dáș«n Äáșżn bá»nh scurvy, vá»i cĂĄc triá»u chứng như má»t má»i, viĂȘm nưá»u, cháșŁy mĂĄu dưá»i da vĂ váșżt thÆ°ÆĄng khĂł lĂ nh.
Vitamin C cĆ©ng ÄÆ°á»Łc sá» dỄng rá»ng rĂŁi như má»t cháș„t bá» sung dinh dÆ°á»Ąng vĂ cĂł máș·t trong nhiá»u sáșŁn pháș©m chÄm sĂłc da nhá» kháșŁ nÄng chá»ng oxy hĂła vĂ thĂșc Äáș©y sáșŁn xuáș„t collagen. Tuy nhiĂȘn, viá»c tiĂȘu thỄ quĂĄ nhiá»u vitamin C cĂł thá» gĂąy ra cĂĄc tĂĄc dỄng phỄ như buá»n nĂŽn, tiĂȘu cháșŁy vĂ sá»i tháșn.
Káșżt luáșn
HĂ nh trĂŹnh khĂĄm phĂĄ vitamin C lĂ má»t cĂąu chuyá»n Äáș§y cáșŁm hứng vá» sá»± kiĂȘn trĂŹ vĂ sĂĄng táșĄo cá»§a con ngưá»i. Từ những thĂ nghiá»m Äáș§u tiĂȘn cá»§a James Lind Äáșżn sá»± hiá»u biáșżt hiá»n ÄáșĄi vá» vai trĂČ cá»§a axit ascorbic trong sức khá»e con ngưá»i, chĂșng ta ÄĂŁ Äi má»t cháș·ng ÄÆ°á»ng dĂ i. Vitamin C khĂŽng chá» lĂ má»t dÆ°á»Ąng cháș„t thiáșżt yáșżu mĂ cĂČn lĂ minh chứng cho sá»± tiáșżn bá» khĂŽng ngừng cá»§a khoa há»c vĂ y há»c.
TĂ i liá»u tham kháșŁo
- Vitamin C – Health Professional Fact Sheet
- Albert Szent-Gyorgyi Vitamin C – Landmark – American Chemical Society
- Vitamin C – Mayo Clinic
- Vitamins and minerals – Vitamin C – NHS






