Giá»i thiá»u
Vitamin C, hay cĂČn gá»i lĂ axit ascorbic, lĂ má»t cháș„t dinh dÆ°á»Ąng thiáșżt yáșżu cho cÆĄ thá» con ngưá»i. NĂł ÄĂłng vai trĂČ quan trá»ng trong viá»c hĂŹnh thĂ nh máșĄch mĂĄu, sỄn, cÆĄ vĂ collagen trong xÆ°ÆĄng. Vitamin C cĆ©ng lĂ má»t cháș„t chá»ng oxy hĂła máșĄnh, giĂșp báșŁo vá» táșż bĂ o khá»i tĂĄc háșĄi cá»§a cĂĄc gá»c tá»± do, há» trợ há» miá» n dá»ch vĂ giĂșp cÆĄ thá» háș„p thỄ vĂ lưu trữ sáșŻt.
Sá»± thiáșżu hỄt vitamin C
NguyĂȘn nhĂąn thiáșżu hỄt
Thiáșżu hỄt vitamin C, hay cĂČn gá»i lĂ bá»nh scurvy, cĂł thá» xáșŁy ra do nhiá»u nguyĂȘn nhĂąn khĂĄc nhau, bao gá»m:
- Cháșż Äá» Än uá»ng khĂŽng Äá»§ vitamin C: Những ngưá»i khĂŽng tiĂȘu thỄ Äá»§ trĂĄi cĂąy vĂ rau quáșŁ, Äáș·c biá»t lĂ những ngưá»i cĂł cháșż Äá» Än uá»ng háșĄn cháșż hoáș·c khĂŽng Äa dáșĄng, cĂł nguy cÆĄ cao bá» thiáșżu hỄt vitamin C.
- HĂșt thuá»c lĂĄ: HĂșt thuá»c lĂĄ lĂ m giáșŁm mức vitamin C trong cÆĄ thá» do tÄng stress oxy hĂła.
- Rá»i loáșĄn háș„p thỄ: CĂĄc bá»nh lĂœ như bá»nh viĂȘm ruá»t, bá»nh celiac, vĂ xÆĄ nang cĂł thá» lĂ m giáșŁm kháșŁ nÄng háș„p thỄ vitamin C cá»§a cÆĄ thá».
- Sá» dỄng rÆ°á»Łu: Ngưá»i nghiá»n rÆ°á»Łu thưá»ng cĂł cháșż Äá» Än uá»ng kĂ©m vĂ tÄng bĂ i tiáșżt vitamin C qua tháșn.
Triá»u chứng thiáșżu hỄt
Thiáșżu hỄt vitamin C cĂł thá» dáș«n Äáșżn nhiá»u triá»u chứng khĂĄc nhau, bao gá»m:
- Má»t má»i vĂ suy nhÆ°á»Łc: ÄĂąy lĂ những triá»u chứng ban Äáș§u vĂ khĂŽng Äáș·c hiá»u cá»§a thiáșżu hỄt vitamin C.
- CháșŁy mĂĄu nưá»u vĂ rÄng lung lay: Vitamin C cáș§n thiáșżt cho sá»± hĂŹnh thĂ nh collagen, do ÄĂł thiáșżu hỄt cĂł thá» dáș«n Äáșżn cháșŁy mĂĄu nưá»u vĂ rÄng lung lay.
- Dá» báș§m tĂm vĂ cháșŁy mĂĄu dưá»i da: Thiáșżu hỄt vitamin C lĂ m giáșŁm Äá» bá»n cá»§a máșĄch mĂĄu, dáș«n Äáșżn dá» báș§m tĂm vĂ cháșŁy mĂĄu dưá»i da.
- Váșżt thÆ°ÆĄng khĂł lĂ nh: Vitamin C cáș§n thiáșżt cho quĂĄ trĂŹnh lĂ nh váșżt thÆ°ÆĄng, do ÄĂł thiáșżu hỄt cĂł thá» lĂ m cháșm quĂĄ trĂŹnh nĂ y.
Ngá» Äá»c vitamin C
NguyĂȘn nhĂąn gĂąy ngá» Äá»c
Ngá» Äá»c vitamin C thưá»ng xáșŁy ra khi tiĂȘu thỄ quĂĄ liá»u vitamin C, thưá»ng lĂ từ cĂĄc cháș„t bá» sung. Liá»u lÆ°á»Łng trĂȘn 2.000 mg má»i ngĂ y cĂł thá» gĂąy ra cĂĄc váș„n Äá» sức khá»e.
Triá»u chứng ngá» Äá»c
CĂĄc triá»u chứng ngá» Äá»c vitamin C bao gá»m:
- Buá»n nĂŽn vĂ tiĂȘu cháșŁy: ÄĂąy lĂ những triá»u chứng phá» biáșżn nháș„t khi tiĂȘu thỄ quĂĄ nhiá»u vitamin C.
- Äau bỄng vĂ chuá»t rĂșt: Do tĂĄc dỄng tháș©m tháș„u cá»§a vitamin C khĂŽng ÄÆ°á»Łc háș„p thỄ trong ÄÆ°á»ng tiĂȘu hĂła.
- Sá»i tháșn: TiĂȘu thỄ quĂĄ nhiá»u vitamin C cĂł thá» dáș«n Äáșżn hĂŹnh thĂ nh sá»i tháșn, Äáș·c biá»t á» những ngưá»i cĂł tiá»n sá» bá»nh tháșn.
Nhu cáș§u khuyáșżn nghá»
Theo cĂĄc khuyáșżn nghá» hiá»n táșĄi, nhu cáș§u vitamin C hĂ ng ngĂ y lĂ :
- Nam giá»i trưá»ng thĂ nh: 90 mg/ngĂ y
- Nữ giá»i trưá»ng thĂ nh: 75 mg/ngĂ y
- PhỄ nữ mang thai: 85 mg/ngà y
- PhỄ nữ cho con bĂș: 120 mg/ngĂ y
- Ngưá»i hĂșt thuá»c: Cáș§n thĂȘm 35 mg/ngĂ y so vá»i ngưá»i khĂŽng hĂșt thuá»c.
Káșżt luáșn
Vitamin C lĂ má»t cháș„t dinh dÆ°á»Ąng thiáșżt yáșżu vá»i nhiá»u vai trĂČ quan trá»ng trong cÆĄ thá». Thiáșżu hỄt vitamin C cĂł thá» dáș«n Äáșżn nhiá»u váș„n Äá» sức khá»e nghiĂȘm trá»ng, trong khi ngá» Äá»c vitamin C cĆ©ng cĂł thá» gĂąy ra cĂĄc triá»u chứng khĂł chá»u. Viá»c duy trĂŹ má»t cháșż Äá» Än uá»ng cĂąn báș±ng vĂ Äa dáșĄng, bao gá»m nhiá»u trĂĄi cĂąy vĂ rau quáșŁ, lĂ cĂĄch tá»t nháș„t Äá» ÄáșŁm báșŁo cung cáș„p Äá»§ vitamin C cho cÆĄ thá».
TĂ i liá»u tham kháșŁo
- Vitamin C – Health Professional Fact Sheet
- Vitamin C – Mayo Clinic
- Vitamin C Toxicity – Merck Manual Professional Edition
- Vitamin C Deficiency – StatPearls – NCBI Bookshelf
Hy vá»ng bĂ i viáșżt nĂ y ÄĂŁ cung cáș„p cho báșĄn má»t cĂĄi nhĂŹn toĂ n diá»n vá» vitamin C, từ vai trĂČ quan trá»ng cá»§a nĂł trong cÆĄ thá» Äáșżn cĂĄc váș„n Äá» liĂȘn quan Äáșżn thiáșżu hỄt vĂ ngá» Äá»c.






