Giá»i thiá»u
Vitamin E lĂ má»t nhĂłm cĂĄc hợp cháș„t hĂČa tan trong cháș„t bĂ©o vá»i hoáșĄt Äá»ng chá»ng oxy hĂła Äáș·c biá»t. Vitamin E tá»± nhiĂȘn tá»n táșĄi dưá»i tĂĄm dáșĄng hĂła há»c khĂĄc nhau, bao gá»m alpha-, beta-, gamma-, vĂ delta-tocopherol vĂ alpha-, beta-, gamma-, vĂ delta-tocotrienol. Trong sá» nĂ y, alpha-tocopherol lĂ dáșĄng duy nháș„t ÄÆ°á»Łc cĂŽng nháșn ÄĂĄp ứng nhu cáș§u dinh dÆ°á»Ąng cá»§a con ngưá»i. Vitamin E ÄĂłng vai trĂČ quan trá»ng trong viá»c báșŁo vá» táșż bĂ o khá»i tá»n thÆ°ÆĄng do cĂĄc gá»c tá»± do, há» trợ chức nÄng miá» n dá»ch, vĂ tham gia vĂ o nhiá»u quĂĄ trĂŹnh sinh há»c khĂĄc.
Sá»± thiáșżu hỄt vitamin E
NguyĂȘn nhĂąn thiáșżu hỄt
Thiáșżu hỄt vitamin E lĂ ráș„t hiáșżm á» ngưá»i lá»n khá»e máșĄnh, nhưng cĂł thá» xáșŁy ra trong cĂĄc trưá»ng hợp sau:
- Rá»i loáșĄn háș„p thu cháș„t bĂ©o: CĂĄc bá»nh như bá»nh Crohn, xÆĄ nang, vĂ bá»nh gan máșt mĂŁn tĂnh cĂł thá» lĂ m giáșŁm kháșŁ nÄng háș„p thu cháș„t bĂ©o, dáș«n Äáșżn thiáșżu hỄt vitamin E.
- Tráș» sinh non: Tráș» sinh non cĂł trá»ng lÆ°á»Łng dưá»i 1.500 gram cĂł nguy cÆĄ thiáșżu hỄt vitamin E do dá»± trữ vitamin E tháș„p vĂ kháșŁ nÄng háș„p thu kĂ©m.
- Rá»i loáșĄn di truyá»n: CĂĄc bá»nh di truyá»n như abetalipoproteinemia vĂ há»i chứng thiáșżu vitamin E cĂŽ láșp cĂł thá» gĂąy ra thiáșżu hỄt vitamin E.
Triá»u chứng thiáșżu hỄt
Thiáșżu hỄt vitamin E cĂł thá» dáș«n Äáșżn cĂĄc triá»u chứng sau:
- Tráș» em: PháșŁn xáșĄ cháșm, khĂł Äi láșĄi, máș„t phá»i hợp, máș„t cáșŁm giĂĄc vá» trĂ, vĂ yáșżu cÆĄ.
- Ngưá»i lá»n: CĂĄc triá»u chứng hiáșżm gáș·p hÆĄn do ngưá»i lá»n cĂł thá» dá»± trữ lÆ°á»Łng lá»n vitamin E trong mĂŽ mụ. Tuy nhiĂȘn, thiáșżu hỄt cĂł thá» gĂąy ra bá»nh thiáșżu mĂĄu tan mĂĄu, yáșżu cÆĄ, vĂ cĂĄc váș„n Äá» vá» thá» lá»±c.
- Tráș» sinh non: CĂł thá» phĂĄt triá»n bá»nh thiáșżu mĂĄu nghiĂȘm trá»ng vĂ cĂĄc váș„n Äá» vá» máșŻt như bá»nh vĂ”ng máșĄc á» tráș» sinh non.
Ngá» Äá»c vitamin E
NguyĂȘn nhĂąn gĂąy ngá» Äá»c
Ngá» Äá»c vitamin E thưá»ng xáșŁy ra do viá»c bá» sung quĂĄ liá»u, khĂŽng pháșŁi từ cháșż Äá» Än uá»ng thĂŽng thưá»ng. CĂĄc nguyĂȘn nhĂąn chĂnh bao gá»m:
- Bá» sung quĂĄ liá»u: Nhiá»u ngưá»i dĂčng cĂĄc cháș„t bá» sung vitamin E vá»i liá»u lÆ°á»Łng cao, vÆ°á»Łt quĂĄ mức khuyáșżn nghá» hĂ ng ngĂ y.
- TÆ°ÆĄng tĂĄc thuá»c: Vitamin E cĂł thá» tÆ°ÆĄng tĂĄc vá»i cĂĄc thuá»c chá»ng ÄĂŽng mĂĄu vĂ thuá»c chá»ng káșżt táșp tiá»u cáș§u, lĂ m tÄng nguy cÆĄ cháșŁy mĂĄu.
Triá»u chứng ngá» Äá»c
Ngá» Äá»c vitamin E cĂł thá» gĂąy ra cĂĄc triá»u chứng sau:
- CháșŁy mĂĄu: Nguy cÆĄ cháșŁy mĂĄu tÄng lĂȘn, bao gá»m cáșŁ xuáș„t huyáșżt ná»i sá» vĂ cĂĄc váș„n Äá» vá» ÄĂŽng mĂĄu.
- CĂĄc triá»u chứng khĂĄc: CĂĄc váș„n Äá» vá» tuyáșżn giĂĄp, yáșżu cÆĄ, rá»i loáșĄn cáșŁm xĂșc, vĂ cĂĄc váș„n Äá» vá» tiĂȘu hĂła như buá»n nĂŽn, nĂŽn má»a, vĂ tiĂȘu cháșŁy.
Nhu cáș§u khuyáșżn nghá»
Theo Viá»n Y há»c Hoa Kỳ, lÆ°á»Łng vitamin E khuyáșżn nghá» hĂ ng ngĂ y cho ngưá»i lá»n lĂ 15 mg (22.4 IU) alpha-tocopherol. Viá»c bá» sung vitamin E nĂȘn ÄÆ°á»Łc thá»±c hiá»n dưá»i sá»± giĂĄm sĂĄt cá»§a bĂĄc sÄ© Äá» trĂĄnh nguy cÆĄ ngá» Äá»c.
Káșżt luáșn
Vitamin E lĂ má»t cháș„t dinh dÆ°á»Ąng quan trá»ng vá»i nhiá»u vai trĂČ sinh há»c, từ báșŁo vá» táșż bĂ o khá»i tá»n thÆ°ÆĄng do gá»c tá»± do Äáșżn há» trợ chức nÄng miá» n dá»ch. Tuy nhiĂȘn, cáșŁ thiáșżu hỄt vĂ ngá» Äá»c vitamin E Äá»u cĂł thá» gĂąy ra cĂĄc váș„n Äá» sức khá»e nghiĂȘm trá»ng. Viá»c duy trĂŹ má»t cháșż Äá» Än uá»ng cĂąn báș±ng vĂ tuĂąn thá»§ cĂĄc khuyáșżn nghá» vá» bá» sung vitamin E lĂ cáș§n thiáșżt Äá» ÄáșŁm báșŁo sức khá»e tá»i ưu.
TĂ i liá»u tham kháșŁo
- Vitamin E – Health Professional Fact Sheet
- Vitamin E Deficiency – StatPearls – NCBI Bookshelf
- Vitamin E Toxicity – StatPearls – NCBI Bookshelf
- Vitamin E – Mayo Clinic
- Vitamin E Deficiency – Disorders of Nutrition – Merck Manual Consumer Version
Hy vá»ng bĂ i viáșżt nĂ y cung cáș„p cho báșĄn cĂĄi nhĂŹn toĂ n diá»n vá» vitamin E, từ vai trĂČ sinh há»c Äáșżn cĂĄc váș„n Äá» liĂȘn quan Äáșżn thiáșżu hỄt vĂ ngá» Äá»c.






