Giá»i thiá»u
- Suy tháșn lĂ má»t váș„n Äá» sức khá»e ngĂ y cĂ ng phá» biáșżn, áșŁnh hưá»ng Äáșżn hĂ ng triá»u ngưá»i trĂȘn toĂ n tháșż giá»i. Tháșn ÄĂłng vai trĂČ quan trá»ng trong viá»c lá»c mĂĄu, loáșĄi bá» cháș„t tháșŁi vĂ duy trĂŹ cĂąn báș±ng Äiá»n giáșŁi trong cÆĄ thá». Má»t cháșż Äá» Än uá»ng khĂŽng lĂ nh máșĄnh, bao gá»m viá»c tiĂȘu thỄ quĂĄ nhiá»u muá»i vĂ cĂĄc gia vá» chứa natri, cĂł thá» lĂ m tÄng nguy cÆĄ suy tháșn.
- Trong bĂ i viáșżt nĂ y, chĂșng ta sáșœ tĂŹm hiá»u vá» nưá»c tÆ°ÆĄng, nưá»c máșŻm vĂ cĂĄc gia vá» khĂĄc cĂł thá» gĂąy háșĄi cho tháșn, cĆ©ng như cĂĄch thức mĂ chĂșng áșŁnh hưá»ng Äáșżn sức khá»e tháșn.
Nưá»c tÆ°ÆĄng vĂ nưá»c máșŻm: ThĂ nh pháș§n vĂ tĂĄc Äá»ng Äáșżn tháșn
Nưá»c tÆ°ÆĄng
- Nưá»c tÆ°ÆĄng, hay cĂČn gá»i lĂ xĂŹ dáș§u, lĂ má»t loáșĄi gia vá» phá» biáșżn trong áș©m thá»±c chĂąu Ă, ÄÆ°á»Łc lĂ m từ Äáșu nĂ nh, lĂșa mĂŹ, muá»i vĂ nưá»c. Nưá»c tÆ°ÆĄng cĂł hĂ m lÆ°á»Łng natri ráș„t cao, vá»i khoáșŁng 902 mg natri trong má»i muá»ng canh (15 ml). Viá»c tiĂȘu thỄ quĂĄ nhiá»u natri cĂł thá» dáș«n Äáșżn tÄng huyáșżt ĂĄp, giữ nưá»c vĂ lĂ m tÄng gĂĄnh náș·ng cho tháșn.
TĂĄc Äá»ng cá»§a nưá»c tÆ°ÆĄng Äáșżn tháșn
- TÄng huyáșżt ĂĄp: Natri trong nưá»c tÆ°ÆĄng cĂł thá» lĂ m tÄng huyáșżt ĂĄp, má»t yáșżu tá» nguy cÆĄ chĂnh dáș«n Äáșżn suy tháșn. Khi huyáșżt ĂĄp cao, tháșn pháșŁi lĂ m viá»c nhiá»u hÆĄn Äá» lá»c mĂĄu, dáș«n Äáșżn tá»n thÆ°ÆĄng tháșn theo thá»i gian.
- Giữ nưá»c: TiĂȘu thỄ nhiá»u natri cĂł thá» dáș«n Äáșżn tĂŹnh tráșĄng giữ nưá»c, lĂ m tÄng khá»i lÆ°á»Łng mĂĄu vĂ ĂĄp lá»±c lĂȘn tháșn.
- TÄng nguy cÆĄ bá»nh tháșn: NghiĂȘn cứu cho tháș„y ráș±ng cháșż Äá» Än uá»ng giĂ u natri cĂł thá» lĂ m tÄng nguy cÆĄ phĂĄt triá»n bá»nh tháșn mĂŁn tĂnh.
Nưá»c máșŻm
- Nưá»c máșŻm lĂ má»t loáșĄi gia vá» truyá»n thá»ng cá»§a Viá»t Nam, ÄÆ°á»Łc lĂ m từ cĂĄ vĂ muá»i. Giá»ng như nưá»c tÆ°ÆĄng, nưá»c máșŻm cĆ©ng chứa má»t lÆ°á»Łng natri cao, cĂł thá» gĂąy háșĄi cho tháșn náșżu tiĂȘu thỄ quĂĄ mức.
TĂĄc Äá»ng cá»§a nưá»c máșŻm Äáșżn tháșn
- TÄng huyáșżt ĂĄp: Nưá»c máșŻm cĆ©ng chứa natri, cĂł thá» lĂ m tÄng huyáșżt ĂĄp tÆ°ÆĄng tá»± như nưá»c tÆ°ÆĄng.
- Nguy cÆĄ bá»nh tháșn: Viá»c tiĂȘu thỄ nưá»c máșŻm thưá»ng xuyĂȘn cĂł thá» lĂ m tÄng nguy cÆĄ máșŻc bá»nh tháșn mĂŁn tĂnh, Äáș·c biá»t lĂ á» những ngưá»i ÄĂŁ cĂł váș„n Äá» vá» tháșn hoáș·c huyáșżt ĂĄp cao.
CĂĄc gia vá» khĂĄc cĂł thá» gĂąy háșĄi cho tháșn
NgoĂ i nưá»c tÆ°ÆĄng vĂ nưá»c máșŻm, cĂČn nhiá»u loáșĄi gia vá» khĂĄc cĆ©ng cĂł thá» gĂąy háșĄi cho tháșn náșżu tiĂȘu thỄ quĂĄ mức.
Muá»i
- Muá»i lĂ má»t trong những gia vá» phá» biáșżn nháș„t, nhưng cĆ©ng lĂ má»t trong những nguyĂȘn nhĂąn chĂnh gĂąy ra cĂĄc váș„n Äá» vá» tháșn. Viá»c tiĂȘu thỄ quĂĄ nhiá»u muá»i cĂł thá» dáș«n Äáșżn tÄng huyáșżt ĂĄp vĂ giữ nưá»c, lĂ m tÄng gĂĄnh náș·ng cho tháșn.
Gia vá» cháșż biáșżn sáș”n
- Nhiá»u gia vá» cháșż biáșżn sáș”n, như gia vá» náș„u Än vĂ gia vá» cho mĂłn Än nhanh, thưá»ng chứa má»t lÆ°á»Łng lá»n natri. Những sáșŁn pháș©m nĂ y cĂł thá» gĂąy háșĄi cho tháșn náșżu tiĂȘu thỄ thưá»ng xuyĂȘn.
Nưá»c sá»t vĂ gia vá» cĂł chứa ÄÆ°á»ng
- Nhiá»u loáșĄi nưá»c sá»t vĂ gia vá» cĂł chứa ÄÆ°á»ng cĆ©ng cĂł thá» gĂąy háșĄi cho tháșn. ÄÆ°á»ng cĂł thá» lĂ m tÄng nguy cÆĄ bĂ©o phĂŹ vĂ tiá»u ÄÆ°á»ng, hai yáșżu tá» nguy cÆĄ chĂnh dáș«n Äáșżn bá»nh tháșn.
CĂĄch giáșŁm thiá»u tĂĄc Äá»ng cá»§a gia vá» Äáșżn tháșn
Äá» báșŁo vá» sức khá»e tháșn, cĂł má»t sá» biá»n phĂĄp mĂ báșĄn cĂł thá» thá»±c hiá»n:
- GiáșŁm tiĂȘu thỄ natri: HáșĄn cháșż sá» dỄng nưá»c tÆ°ÆĄng, nưá»c máșŻm vĂ muá»i trong cháșż Äá» Än uá»ng hĂ ng ngĂ y. Thay vĂ o ÄĂł, hĂŁy sá» dỄng cĂĄc gia vá» tá»± nhiĂȘn như tiĂȘu, tá»i, hĂ nh, vĂ cĂĄc loáșĄi tháșŁo má»c Äá» tÄng hÆ°ÆĄng vá» cho mĂłn Än.
- Chá»n sáșŁn pháș©m Ăt natri: Nhiá»u thÆ°ÆĄng hiá»u hiá»n nay cung cáș„p nưá»c tÆ°ÆĄng vĂ nưá»c máșŻm Ăt natri. HĂŁy chá»n những sáșŁn pháș©m nĂ y Äá» giáșŁm lÆ°á»Łng natri tiĂȘu thỄ hĂ ng ngĂ y.
- TÄng cưá»ng thá»±c pháș©m tÆ°ÆĄi sá»ng: Thay vĂŹ sá» dỄng gia vá» cháșż biáșżn sáș”n, hĂŁy tÄng cưá»ng sá» dỄng thá»±c pháș©m tÆ°ÆĄi sá»ng vĂ tá»± cháșż biáșżn mĂłn Än Äá» kiá»m soĂĄt lÆ°á»Łng natri.
Káșżt luáșn
- Suy tháșn lĂ má»t váș„n Äá» sức khá»e nghiĂȘm trá»ng, vĂ cháșż Äá» Än uá»ng cĂł thá» ÄĂłng vai trĂČ quan trá»ng trong viá»c báșŁo vá» sức khá»e tháșn. Nưá»c tÆ°ÆĄng, nưá»c máșŻm vĂ cĂĄc gia vá» chứa natri cao cĂł thá» gĂąy háșĄi cho tháșn náșżu tiĂȘu thỄ quĂĄ mức. Äá» báșŁo vá» sức khá»e tháșn, hĂŁy giáșŁm tiĂȘu thỄ natri, chá»n sáșŁn pháș©m Ăt natri vĂ tÄng cưá»ng thá»±c pháș©m tÆ°ÆĄi sá»ng trong cháșż Äá» Än uá»ng hĂ ng ngĂ y.
TĂ i liá»u tham kháșŁo
- Soy sauce – Wikipedia
- Dietary Potassium Intake and Risk of Chronic Kidney Disease Progression in Predialysis Patients with Chronic Kidney Disease: A Systematic Review – PMC
- Sodium Intake and Chronic Kidney Disease – PMC
- How Is Soy Sauce Made and Is It Bad for You? – Healthline






