Vitamin D, má»t dÆ°á»Ąng cháș„t thiáșżt yáșżu cho viá»c duy trĂŹ xÆ°ÆĄng cháșŻc khá»e vĂ há» miá» n dá»ch máșĄnh máșœ, cĂł má»t lá»ch sá» Äáș§y háș„p dáș«n, Äan xen vá»i những khĂĄm phĂĄ khoa há»c vĂ sá»± tiáșżn hĂła trong hiá»u biáșżt vá» sức khá»e. HĂ nh trĂŹnh khĂĄm phĂĄ ra vitamin D lĂ má»t cĂąu chuyá»n Äáș§y thĂș vá» vĂ cáșŁm hứng, từ những thĂ nghiá»m Äáș§u tiĂȘn Äáșżn sá»± hiá»u biáșżt hiá»n ÄáșĄi vá» vai trĂČ cá»§a nĂł trong sức khá»e con ngưá»i.
Những bưá»c Äáș§u tiĂȘn: ThĂ nghiá»m cá»§a James Lind vĂ Edward Mellanby
HĂ nh trĂŹnh khĂĄm phĂĄ vitamin D báșŻt Äáș§u từ tháșż ká»· 17, khi cĂĄc bĂĄc sÄ© nháșn tháș„y ráș±ng thiáșżu hỄt má»t sá» cháș„t dinh dÆ°á»Ąng cĂł thá» gĂąy ra bá»nh cĂČi xÆ°ÆĄng (rickets), má»t rá»i loáșĄn xÆ°ÆĄng do thiáșżu vitamin D. VĂ o cuá»i tháșż ká»· 19 vĂ Äáș§u tháșż ká»· 20, cĂĄc nhĂ khoa há»c như Edward Mellanby ÄĂŁ tiáșżn hĂ nh cĂĄc thĂ nghiá»m vĂ phĂĄt hiá»n ra ráș±ng dáș§u gan cĂĄ cĂł thá» chữa trá» bá»nh cĂČi xÆ°ÆĄng. Tuy nhiĂȘn, pháșŁi Äáșżn những nÄm 1920, cĂĄc nhĂ khoa há»c má»i xĂĄc Äá»nh ÄÆ°á»Łc ráș±ng yáșżu tá» hoáșĄt Äá»ng trong dáș§u gan cĂĄ chĂnh lĂ vitamin D.
Những phĂĄt hiá»n tiáșżp theo: KhĂĄm phĂĄ cáș„u trĂșc hĂła há»c cá»§a vitamin D
Trong những nÄm 1930, cĂĄc nhĂ khoa há»c như Elmer McCollum vĂ Adolf Windaus ÄĂŁ cĂŽ láșp vĂ xĂĄc Äá»nh cáș„u trĂșc hĂła há»c cá»§a vitamin D. Há» phĂĄt hiá»n ra ráș±ng vitamin D cĂł hai dáșĄng chĂnh: vitamin D2 (ergocalciferol) từ thá»±c váșt vĂ vitamin D3 (cholecalciferol) từ Äá»ng váșt vĂ ÄÆ°á»Łc sáșŁn xuáș„t trong da dưá»i tĂĄc Äá»ng cá»§a tia UVB từ ĂĄnh sĂĄng máș·t trá»i.
Sá»± hoĂ n thiá»n: MĂŽ táșŁ hĂła há»c vĂ sá»± tá»ng hợp vitamin D
Vitamin D lĂ má»t vitamin tan trong cháș„t bĂ©o vĂ cĂł cáș„u trĂșc hĂła há»c bao gá»m má»t vĂČng secosteroid. Vitamin D3 ÄÆ°á»Łc sáșŁn xuáș„t trong da từ 7-dehydrocholesterol dưá»i tĂĄc Äá»ng cá»§a tia UVB, sau ÄĂł ÄÆ°á»Łc chuyá»n hĂła trong gan vĂ tháșn thĂ nh dáșĄng hoáșĄt Äá»ng sinh há»c lĂ 1,25-dihydroxyvitamin D (calcitriol).
Hiá»u biáșżt hiá»n ÄáșĄi vá» vai trĂČ cá»§a vitamin D
NgĂ y nay, vitamin D ÄÆ°á»Łc biáșżt Äáșżn vá»i vai trĂČ quan trá»ng trong viá»c há» trợ há» miá» n dá»ch, duy trĂŹ sức khá»e cá»§a xÆ°ÆĄng vĂ rÄng, vĂ Äiá»u hĂČa nhiá»u chức nÄng táșż bĂ o. Thiáșżu hỄt vitamin D cĂł thá» dáș«n Äáșżn cĂĄc triá»u chứng như má»t má»i, Äau xÆ°ÆĄng, vĂ tÄng nguy cÆĄ máșŻc cĂĄc bá»nh mĂŁn tĂnh như loĂŁng xÆ°ÆĄng vĂ bá»nh tim máșĄch.
Vitamin D cĂł thá» ÄÆ°á»Łc tĂŹm tháș„y trong má»t sá» loáșĄi thá»±c pháș©m như cĂĄ bĂ©o, trứng, vĂ cĂĄc sáșŁn pháș©m từ sữa ÄÆ°á»Łc bá» sung vitamin D. NgoĂ i ra, viá»c tiáșżp xĂșc vá»i ĂĄnh sĂĄng máș·t trá»i cĆ©ng lĂ má»t nguá»n cung cáș„p vitamin D quan trá»ng.
Káșżt luáșn
HĂ nh trĂŹnh khĂĄm phĂĄ vitamin D lĂ má»t cĂąu chuyá»n Äáș§y cáșŁm hứng vá» sá»± kiĂȘn trĂŹ vĂ sĂĄng táșĄo cá»§a con ngưá»i. Từ những thĂ nghiá»m Äáș§u tiĂȘn cá»§a James Lind vĂ Edward Mellanby Äáșżn sá»± hiá»u biáșżt hiá»n ÄáșĄi vá» vai trĂČ cá»§a vitamin D trong sức khá»e con ngưá»i, chĂșng ta ÄĂŁ Äi má»t cháș·ng ÄÆ°á»ng dĂ i. Vitamin D khĂŽng chá» lĂ má»t dÆ°á»Ąng cháș„t thiáșżt yáșżu mĂ cĂČn lĂ minh chứng cho sá»± tiáșżn bá» khĂŽng ngừng cá»§a khoa há»c vĂ y há»c.
TĂ i liá»u tham kháșŁo
- The Surprising Origins of Vitamin D: History and Health Connection | Cue
- Vitamin D – Mayo Clinic
- History of the discovery of vitamin D and its active metabolites – PMC






