Giá»i thiá»u
- Suy tháșn lĂ má»t tĂŹnh tráșĄng y táșż nghiĂȘm trá»ng, áșŁnh hưá»ng Äáșżn kháșŁ nÄng lá»c vĂ loáșĄi bá» cháș„t tháșŁi cá»§a tháșn. Theo Tá» chức Y táșż Tháșż giá»i (WHO), tá»· lá» máșŻc suy tháșn Äang gia tÄng trĂȘn toĂ n cáș§u, Äáș·c biá»t lĂ á» những ngưá»i cĂł tiá»n sá» bá»nh tiá»u ÄÆ°á»ng vĂ huyáșżt ĂĄp cao.
- Má»t trong những phÆ°ÆĄng phĂĄp hiá»u quáșŁ Äá» kiá»m soĂĄt tĂŹnh tráșĄng nĂ y lĂ thĂŽng qua cháșż Äá» dinh dÆ°á»Ąng hợp lĂœ. BĂ i viáșżt nĂ y sáșœ cung cáș„p cĂĄi nhĂŹn sĂąu sáșŻc vá» cĂĄc loáșĄi thá»±c pháș©m cĂł thá» giĂșp giáșŁm huyáșżt ĂĄp vĂ há» trợ trong viá»c kiá»m soĂĄt suy tháșn.
TáșĄi sao dinh dÆ°á»Ąng láșĄi quan trá»ng trong suy tháșn?
Dinh dÆ°á»Ąng ÄĂłng vai trĂČ quan trá»ng trong viá»c quáșŁn lĂœ suy tháșn vĂ huyáșżt ĂĄp. Má»t cháșż Äá» Än uá»ng lĂ nh máșĄnh khĂŽng chá» giĂșp duy trĂŹ sức khá»e tá»ng thá» mĂ cĂČn cĂł thá» lĂ m cháșm sá»± tiáșżn triá»n cá»§a bá»nh tháșn. Theo nghiĂȘn cứu, cháșż Äá» Än uá»ng hợp lĂœ cĂł thá»:
- GiáșŁm thiá»u ĂĄp lá»±c lĂȘn tháșn
- Kiá»m soĂĄt huyáșżt ĂĄp
- Cung cáș„p Äá»§ nÄng lÆ°á»Łng vĂ dinh dÆ°á»Ąng cáș§n thiáșżt cho cÆĄ thá»
- NgÄn ngừa cĂĄc biáșżn chứng liĂȘn quan Äáșżn bá»nh tháșn
CĂĄc nhĂłm thá»±c pháș©m cáș§n chĂș Ăœ
Thá»±c pháș©m giĂ u kali
Kali lĂ má»t khoĂĄng cháș„t quan trá»ng giĂșp Äiá»u chá»nh huyáșżt ĂĄp. Tuy nhiĂȘn, á» những ngưá»i bá» suy tháșn, viá»c kiá»m soĂĄt lÆ°á»Łng kali trong cháșż Äá» Än uá»ng lĂ ráș„t cáș§n thiáșżt. Má»t sá» thá»±c pháș©m giĂ u kali bao gá»m:
- Chuá»i: LĂ nguá»n cung cáș„p kali dá»i dĂ o, giĂșp Äiá»u hĂČa huyáșżt ĂĄp.
- Cam: Cung cáș„p vitamin C vĂ kali, há» trợ sức khá»e tim máșĄch.
- Khoai tĂąy: Cung cáș„p kali vĂ cháș„t xÆĄ, nhưng cáș§n ÄÆ°á»Łc cháșż biáșżn ÄĂșng cĂĄch Äá» giáșŁm lÆ°á»Łng kali.
Thá»±c pháș©m giĂ u magiĂȘ
MagiĂȘ cĂł tĂĄc dỄng lĂ m giĂŁn máșĄch mĂĄu, giĂșp giáșŁm huyáșżt ĂĄp. NghiĂȘn cứu cho tháș„y ráș±ng viá»c tÄng cưá»ng magiĂȘ trong cháșż Äá» Än cĂł thá» giĂșp giáșŁm nguy cÆĄ máșŻc bá»nh tim máșĄch. Má»t sá» thá»±c pháș©m giĂ u magiĂȘ bao gá»m:
- HáșĄt háșĄnh nhĂąn: Cung cáș„p magiĂȘ vĂ cháș„t bĂ©o khĂŽng bĂŁo hĂČa, tá»t cho tim máșĄch.
- Äáșu Äen: LĂ nguá»n protein thá»±c váșt tá»t, Äá»ng thá»i cung cáș„p magiĂȘ vĂ cháș„t xÆĄ.
- Rau xanh: Như rau bina vĂ cáșŁi xoÄn, chứa nhiá»u magiĂȘ vĂ vitamin.
Thá»±c pháș©m giĂ u omega-3
Omega-3 lĂ axit bĂ©o khĂŽng bĂŁo hĂČa cĂł tĂĄc dỄng chá»ng viĂȘm vĂ báșŁo vá» sức khá»e tim máșĄch. NghiĂȘn cứu cho tháș„y ráș±ng omega-3 cĂł thá» giĂșp giáșŁm huyáșżt ĂĄp vĂ cáșŁi thiá»n chức nÄng tháșn. Má»t sá» nguá»n thá»±c pháș©m giĂ u omega-3 bao gá»m:
- CĂĄ há»i: LĂ nguá»n omega-3 tuyá»t vá»i, giĂșp giáșŁm viĂȘm vĂ cáșŁi thiá»n sức khá»e tim máșĄch.
- HáșĄt chia: Cung cáș„p omega-3 vĂ cháș„t xÆĄ, tá»t cho tiĂȘu hĂła.
- QuáșŁ Ăłc chĂł: LĂ nguá»n cung cáș„p omega-3 vĂ cháș„t bĂ©o khĂŽng bĂŁo hĂČa.
Thá»±c pháș©m giĂ u cháș„t xÆĄ
Cháș„t xÆĄ khĂŽng chá» giĂșp cáșŁi thiá»n tiĂȘu hĂła mĂ cĂČn cĂł thá» giĂșp kiá»m soĂĄt huyáșżt ĂĄp vĂ giáșŁm cholesterol. Má»t sá» thá»±c pháș©m giĂ u cháș„t xÆĄ bao gá»m:
- NgĆ© cá»c nguyĂȘn háșĄt: Như yáșżn máșĄch vĂ gáșĄo lứt, cung cáș„p cháș„t xÆĄ vĂ dinh dÆ°á»Ąng.
- Rau cá»§: Như cĂ rá»t, bĂŽng cáșŁi xanh, vĂ Äáșu HĂ Lan, chứa nhiá»u cháș„t xÆĄ vĂ vitamin.
- TrĂĄi cĂąy: Như tĂĄo vĂ lĂȘ, cung cáș„p cháș„t xÆĄ vĂ vitamin.
Thá»±c pháș©m háșĄn cháșż natri
Natri cĂł thá» lĂ m tÄng huyáșżt ĂĄp vĂ gĂąy ĂĄp lá»±c lĂȘn tháșn. Do ÄĂł, viá»c háșĄn cháșż natri trong cháșż Äá» Än uá»ng lĂ ráș„t quan trá»ng. Má»t sá» cĂĄch Äá» giáșŁm natri bao gá»m:
- TrĂĄnh thá»±c pháș©m cháșż biáșżn sáș”n: Nhiá»u thá»±c pháș©m cháșż biáșżn sáș”n chứa lÆ°á»Łng natri cao.
- Sá» dỄng gia vá» tá»± nhiĂȘn: Thay vĂŹ muá»i, hĂŁy sá» dỄng cĂĄc loáșĄi gia vá» như tiĂȘu, tá»i, vĂ tháșŁo má»c Äá» tÄng hÆ°ÆĄng vá» cho mĂłn Än.
- Äá»c nhĂŁn thá»±c pháș©m: Kiá»m tra lÆ°á»Łng natri trong cĂĄc sáșŁn pháș©m thá»±c pháș©m trưá»c khi mua.
CĂĄc cháșż Äá» Än uá»ng há» trợ sức khá»e tháșn
Cháșż Äá» Än DASH
Cháșż Äá» Än DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) ÄÆ°á»Łc thiáșżt káșż Äá» giĂșp giáșŁm huyáșżt ĂĄp. Cháșż Äá» Än nĂ y bao gá»m:
- Nhiá»u trĂĄi cĂąy vĂ rau cá»§
- NgĆ© cá»c nguyĂȘn háșĄt
- Protein từ thá»±c váșt vĂ Äá»ng váșt
- HáșĄn cháșż natri vĂ cháș„t bĂ©o bĂŁo hĂČa
NghiĂȘn cứu cho tháș„y ráș±ng cháșż Äá» Än DASH cĂł thá» giĂșp giáșŁm huyáșżt ĂĄp vĂ cáșŁi thiá»n sức khá»e tháșn.
Cháșż Äá» Än kiĂȘng cho bá»nh nhĂąn suy tháșn
Bá»nh nhĂąn suy tháșn cáș§n má»t cháșż Äá» Än uá»ng Äáș·c biá»t Äá» giáșŁm ĂĄp lá»±c lĂȘn tháșn. Má»t sá» nguyĂȘn táșŻc bao gá»m:
- HáșĄn cháșż protein: GiáșŁm lÆ°á»Łng protein cĂł thá» giĂșp giáșŁm ĂĄp lá»±c lĂȘn tháșn.
- Kiá»m soĂĄt kali vĂ phá»t pho: Theo dĂ”i lÆ°á»Łng kali vĂ phá»t pho trong cháșż Äá» Än uá»ng Äá» trĂĄnh tĂch tỄ trong cÆĄ thá».
- Uá»ng Äá»§ nưá»c: ÄáșŁm báșŁo cung cáș„p Äá»§ nưá»c cho cÆĄ thá», nhưng cĆ©ng cáș§n theo dĂ”i lÆ°á»Łng nưá»c tiĂȘu thỄ Äá» trĂĄnh tĂŹnh tráșĄng tĂch nưá»c.
Káșżt luáșn
- Dinh dÆ°á»Ąng lĂ má»t pháș§n quan trá»ng trong viá»c quáșŁn lĂœ huyáșżt ĂĄp vĂ suy tháșn. Báș±ng cĂĄch lá»±a chá»n thá»±c pháș©m phĂč hợp vĂ tuĂąn thá»§ cháșż Äá» Än uá»ng lĂ nh máșĄnh, ngưá»i bá»nh cĂł thá» kiá»m soĂĄt tĂŹnh tráșĄng sức khá»e cá»§a mĂŹnh má»t cĂĄch hiá»u quáșŁ.
- HĂŁy lĂ m viá»c vá»i cĂĄc chuyĂȘn gia dinh dÆ°á»Ąng Äá» xĂąy dá»±ng má»t káșż hoáșĄch Än uá»ng phĂč hợp vá»i nhu cáș§u cĂĄ nhĂąn vĂ tĂŹnh tráșĄng sức khá»e cá»§a báșĄn.
TĂ i liá»u tham kháșŁo
- National Kidney Foundation. Nutrition and Kidney Disease, Stages 1-5 (Not on Dialysis).
- Hypertension Research. Nutrition and Hypertension Researches in 2023: focus on salt intake and blood pressure.
- StatPearls. DASH Diet To Stop Hypertension.
- NIDDK. Eating Right for Chronic Kidney Disease.






